STAE MUNISIPIU LAUTÉM ENTREGA MATERIAL SENSITIVU NO LA SENTIVU BA ELEISAUN ORGAUN SUKU IHA MUNISÍPIU LAUTÉM

28 October 2023

Lospalos, Sexta-Feira, 9 Outobru 2023

 

Sua Excia. Administradór Munisípiu Lautém (AML), Sr. Domingos Sávio, partisipa entrega material sensitivu no la sensitivu ba eleisaun orgaun Suku nian iha Salaun GOR Lospalos.

Administrador Munisípiu Lautém, orienta Administrador Postu Administrativu sira atu vota uluk, nune’e bele hala’o kontrola sentru votasaun iha Suku sira, no husu Administrador Postu Administrativu sira halo kordenasaun di’ak ho Xefi Suku, Xefi Aldeia sira no parte seguransa Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) ne’ebe delega ona ba sentru votasaun idak-idak nune’e bele asegura eleisaun Suku ho diak no susesu.

Diretor STAE Munisipiu Lautém Sr. Sergio Belmonte relata ita iha sentru votasaun neebe eziste agora hamutuk 151, boletín votu tuir suku ida-idak ninia totál eleitorál ne’ebé maka eziste no ita-nia boletín votus ba xefia aldeia nian mos iha pakote kedas hodi antisipa ba kada aldeia eleisaun segundu ronde nian. Sentru votasaun ne’ebe ita estabelese sei deskola urnas hamutuk 309 ho nia materiál sensitivu no la sensitive. Ita iha 413 no 415 kabina dé votu ne’ebé ita sei utiliza ba iha eleisaun ba kada sentru votasaun, tanba ne’e husu ita boot sira nia ajudasaun no kontribuisaun tomak ba materiál sira ne’ebé maka iha, material sira nee ninia kondisaun la hanesan ho urnas sira ne’ebé mak uluk ita uza ba iha Eleisaun Prezidente no Eleisaun Parlamentar nian.

Diretor STAE, rekomenda presiza atu tau atensaun ba urnas sira nee, tanba nia kualidade la hanesan ho urnas sira ne’ebé mak ita uza, husu ba ita hotu lori materiál ne’e ho kuidadu nune’e ita-nia sasán sira ne’e bele seguru to’o fatin Sentru Votasaun.

Media AML

 

Lospalos, Kuarta-Feira, 4 Outobru 2023

STAE Munisipiu Lautém realiza formasaun ba Ofisial STAE Apoiu Suku durante loron 2 (rua) husi loron Kuarta-Feira to’o Kinta-Feira Fulan Outobru tinan 2023, ho objetivu atu kapasita Ofisial sira nunee apoiu partisipaun eleisaun Suku formasaun nee realiza iha Salaun Sekretariadu Tékuniku Administrasaun Eleitoral (STAE) Munisípiu Lautém.

Diretor Sekretariadu Tékniku Administrasaun Eleitoral (STAE) Munisípiu Lautém, Sergio Belmonte hateten, kada eleisaun formasaun sira ne’e sempre halo hodi nunee hasa’e sira nia koñesimentu para sira bele fasilita ita nia ofisial sira nune’e bele atende eleisaun Suku nian, alende ne’e eleisaun Suku ida ne’e mos hola parte apoiu tuir lei ne’ebé maka iha, entaun STAE rekruta ofisial sira iha Suku hamutuk 34, nune’e bele apoiu ba prosesu sira ne’ebé maka akontese iha Suku.

Nia Dehan, posibilidade atu reforsa tan aprensasaun kandidatura sira ne’ebé mak akontese iha Suku no Aldeia, nune’e oinsá atu forma meza, aprensasaun kandidatura sira ne’ebé maka iha, no eleisaun Suku.

Média AML

Vizita Kortejia husi Deputadu Komisaun-E  Trata Asuntu Infraestrutura, iha Salaun VIP Administrasaun Munisípiu Lautém (AML)

 

Lospalos, Kuarta-Feira, 27 Setembru 2023

 

 Objetivu vizita kortejia nee Deputadu Komisaun-E Trata Asuntu Infraestrutura mai rona direitamente husi Administrador Munisipiu no Diretor/a sira ne’ebe tutela iha komisaun infraestrutura.

Alende ne’e mós Prezidenti Komisaun-E Asuntu Infraestrutura, Sr. Marcos Xavier rona kestaun balun husi diretor/a sira kona-ba infraestrutura Munisipiu Lautém nian ba Estrada, Ponte, Irigasaun Natar, Kampu Aviasaun, Portu Com no infraestrutura sira seluk, nunee deputadu sira bele ko’alia iha plenaria.

 

Prezidente Komisaun-E ne’e relata, Iha enkontru ne’e hetan informasaun barak liu kona-ba Estrada, Bee-Mós no Eletrisidade, nune’e komisaun E trata asuntu infraestrutura sei tun ba ia terenu hodi hare Estrada iha Lospalos vila laran, hare Bee-Mós iha terenu. Nia dehan, iha informasaun seluk mak Uma Naroman ba Povu (UNP), ne’ebe maka estabelese iha Munisípiu Lautém, balun la’o ho di’ak no balun seí la’o ho konstrusaun nia laran.

 

Media AML

Reuniaun ba preparasaun Eleisaun Suku iha Munisípiu Lautém

Lospalos, Tersa-Feira, 3 Outobru 2023

Diretór STAE Munisípiu Lautém, Sr. Sergio Belmonte, hala’o enkontru ho Administrador Munisípiu Lautém, Diretor/a Servisu Munisipais, Diretor/a Delegasaun Territorial no Administrador Postu sira atu haree ba prosesu Eleisaun Suku nian no oinsá bele servisu hamutuk hodi organiza eleisaun Suku ne’ebé maka sei hala’o iha loron 28 Outobru tinan ne’e.

Nia dehan, preparasaun agora daudaun ne’e la’o, tamba Material Urnas sira ne’ebé maka eleisaun atu uza hamutuk 600 (Atus Neen) daudaun ne’e iha ona armazén Munisípiu Lautém nian, lojístika agora haree oinsá ita-nia transporte sira ne’ebé maka sei distribui materiál, nune’e hahú koordena ona ho Administrador Postu sira, tamba antes iha loron 27 ne’e ita estabelese estasaun votasaun sira nune’e bele apoiu distribuisaun materiál to’o iha nivel Aldeia.

Tanba ne’e, provizoriamente agora ita koloka tuir ita-nia Aldeia hamutuk 151 (Atus ida Lima Nulu Resin Ida), provizóriu ita sei propoin transporte hamutuk 28 (Rua Nulu Resin Walu) atu tula materiál eleisaun to’o iha kada Aldeia iha Munisípiu Lautém. Ba Aldeia hirak ne’ebé maka laiha fatin, STAE Munisípiu Lautém servisu hamutuk ho Administrador Postu, Xefi Suku no Xefi Aldeia sira, oinsá atu mobiliza hodi harii sentru votasaun ho provizóriu iha kada Aldeia.

Media AML

  

Içar Bandeira Nasionál RDTL Iha Administrasaun Munisipiu Lautém

Lospalos, Segunda-Feira, 2 Outobru 2023

 

Iha serimónia Içar Bandeira ne’e Administrador Munisípiu Lautém, Sr. Domingos Sávio fó atensaun Diretor Munisipais no Diretor Delegasaun atu kontrola funsionáriu sira atu nafatin hala’o knaar servisu tuir oras servisu no tau nafatin importánsia ho responsabilidade no disiplina tomak hodi serví povu no nasaun ida ne’e nia futuru.

Lider másimu Munisípiu Lautém ne’e fó hatene ba funsionáriu sira hotu, Administrador Postu Diretor Servisu Munisipais sira, disemina informasaun ba ita-nia komunidade sira katak kualkér sidadaun iha interese atu dezenvolve ninia Suku no Aldeia bele kandidatu an hodi kompete, nune’e bele lidera Suku.

Tanba tinan ida ne’e, sei eleisaun Autoridade Suku nian, nune’e husu apoiu tomak ba funsionáriu sira hotu, hodi disemina informasaun ba ita-nia komunidade sira hodi prepara nia ema ne’ebé iha koñesimentu tanba IX Governu Konstituisional hakarak atu implementa desentralizasaun no podér lokál ba Munisipiu hotu-hotu.

Autotridade maximu Munisipiu nee husu funsionáriu no intelektuál sira tau liman nafatin hamutuk fó kontribui ideias ba malu tuir konseitu vizaun no misaun, Munisipiu Lautém nian oinsá mak bele lori ita-nia komunidade Munisípiu Lautém ba futuru ne’ebé di’ak.

Media AML

Lospalos, Kinta-Feira, 21 Setembru 2023

Sekretáriu Munisípiu Lautém (SML), Sr. Jacinto da Costa, hala’o abertura ba atividade formasaun Portal Munisípal (T.O.T) iha Munisípiu Lautém hateten, portal munisípiu ne’e importante tebés, tanba sei hatudu atividade no riku soin munisipiu nian ba ema hotu, ne’eduni husu pontu fokal sira imi mak saí autor fornesedor ba dadús ba portal munisipiu nian.

Portal munisipiu ne’e hanesan Plataforma online ne’ebe sei akumula informasaun husi nivel lokal to’o munisipiu. Informasaun sira nee sei fornese husi pontu fokal sira iha kada setor servisu munisipal inklui pesoal apoiu Administrasaun Suku (PAAS), tanba imi mak saí autor fornesedor dadús ba portal munisipiu nian, dadus sira ne’ebe imi halibur sei hatama mai munisipiu hodi atualiza tuir kada trimestre ka fulan neen (6) sei atualiza ba portal munisipal.

Portal municipal nee ninia tarjetu ba akademiku sira, sidadaun sira no ema ne’ebe hakarak atu mai vizita ita nia munisipiu hosi munisipiu seluk no mos nasaun seluk. Liu husi portal nee bele hatene sitiu potensial turistiku sira, fatin akomodasaun no ristorante  eventu sira iha munisipiu.

Portal Munisipiu mos bele ajuda fornese dadus ba peskizador sira no mos ema hirak ne’ebe mak atu halo politika bele asesu dadus husi portal, hanesan dadus kona-ba dezempregu numeru forsa traballu iha munisipiu dadus numeru total uma kain no mos populasaun no seluk tan. Ho sira ne’e maka formasaun ne’e partisipa hotu husi servisu setor munisipal sira atu bele hatene oinsa fornese dadus mai pontu fokal portal munisipiu atu bele atualiza tuir tempu, formasaun ida ne’e mos tuir faze sei partisipa husi pessoa Apoiu Administrasaun Suku (PAAS) ne’ebe sira nia knaar atu prepara dadus atu pasa mai iha tekniku sira iha munispiu atu bele atualiza dadus hodi portal munisipiu nia informasaun atualizadu.

Hein katak formador sira sei fornese materia hotu ne’ebe mak bele duni fasilita pontu fokal no pessoa apoiu Administrasaun Suku hodi sira bele koleta no fornese informasaun ba tekniku sira hodi nune’e ita nia portal munisipiu bele duni fornese informasaun ne’ebe atualizadu ba ema hotu.

 

Media AML

Lospalos, Kuarta-Feira, 20 Setembru 2023

 

Administrador Munisípiu Lautém, Sr. Domingos Sávio hamutuk ho Sua.Excia, Vise-Ministru Administrasaun Estatal, Sr. Jacinto Rigoberto de Deus, hala’o dialogu ho Administrador Postu Administrativu (APA) no Xefi Suku sira kona-bá prosesu preparasaun Eleisaun Suku nian no progresu servisu ba Programa Nasionál Dezenvolvimentu Suku (PNDS), iha Munisípiu Lautém, atividade diálogu ne’e hala’o iha Salaun Administrasaun Munisípiu Lautém.

Administrador Munisípiu Lautém (AML), Sr. Domingos Sávio hatete, vizita husi Vise-Ministru Administrasaun Estatal ida ne’e, hodi halo introdusaun ba polítiku, kona-bá eleisaun lider komunitária sira nian no progresu servisu ba Programa Nasionál Dezenvolvimentu Suku iha iha Munisípiu Lautém nian.

Nia haktuir, politika kona-bá eleisaun Suku nian, Vise-Ministru Administrasaun Estatal sei esplika tan ne’e Xefi Suku sira, Administrador Postu fila ida-idak organiza servisu hamutuk ho lider komunitaria sira no konsellu suku sira hodi fo susesu ba partisipasaun eleisaun suku ne’ebe maka sei hala’o iha fulan Outobru tinan 2023.

Sua Excia. Vise-Ministru Administrasaun Estatal, Sr. Jacinto Rigoberto de Deus, hatete,  liu husi sosializasaun nee ami fahe informasaun kona-ba politika eleisaun Suku nian dahuluk iha Munisípiu Lautém, maibé hahú ohin iha teritoriu laran tomak mós halo sosializasaun ba lider Autoridade Munisípiu, Postu no Suku sira, tambá tempu besik liu ona, ho ida ne’e maka iha Munisípiu, eleisaun Suku ne’ebé mak lidera direta ba Administrador Munisipiu (AM)no Prezidenti Autoridade Munisípiu (PAM) sira, Postu no Suku sira, tempu no jestaun tomák, seí hala’o husi Administrador Munisipiu no PAM sira.

Media AML

Lospalos, Segunda-Feira, 18 Setembru 2023

 

Administrador Munisípiu Lautém, Sr. Domingos Sávio, akompaña ho Sekretráriu Munisípiu Lautém hamutuk ho kagru Xefia sira partisipa serimónia funebre ba saudozu Jose da Conceição “PITER LEKI” iha Jardim dos Herois no Martires da Patria iha Suku Rasa Postu Administrativu Lospalos, Munisípiu Lautém.

Saudozu, Jose da Conceição “PITER LEKI” moris iha kn’ua Larinirara iha loron 31 Dezembru 1944, oan husi Ceveçipi falesidu, husi Uma Lisan Nazarato Baruloho nian, no Casaratu Falecida, husi Uma Lisan Lili Wacumura nian, maun alin hamutuk na’in 6, (Carolino da Conceição, Jose da Conceição “PITER LEKI”, Henrique dias Sanses “EWAN BLAK”, Saudozu komandante Armindo da Conceição “MAUTEI”, Bernadino da Conceição no Filipe da Conceição.

Iha tinan 1975, tamba invazaun Indonezia avansa mai dau-daun, saudozu mos inklina an nu’udár Falintil iha kompaña Kuda Fuik, ne’ebé maka komanda husi Saudozu komandante MAUTEI, hodi kaer kilat hasoru invazor Indonesia.

Iha tinan 2015, Governu Konsege koopera ho familia hodi trata Saudozu nia dokumentus sira no, iha tinan 2016 ba Singapura hodi hetan tratamentu saude, hotu fila mai Timor, iha tinan 2018 to’o 2020 saudozu komesa labele la’o, tambá saudozu nia moras kontinua nafátin. Saudozu Jose da Conceição “PITER LEKI” hakotu nia peregrinasaun iha mundu, iha loron Kuarta-Feira 13 Setembru 2023, iha Hospital Nasionál Nasionál Guido Valdares (HNGV) Bidau Dili, tambá ho moras komplikadu.

 

Media AML

Lospalos, Sexta-Feira, 15 Setembru 2023

 

Diretor Servisu Munisipal Apoiu ONG, Sr. José da Costa Monteiro, reprezenta Administrador Munisípiu Lautém partisipa serimónia funerál ba saudoza Sabina Madeira ho kódiku “ARE ILI” iha Suku Fuat, Postu Administrativu Iliomar, Munisípiu Lautém.

Saudoza Sabina Madeira ho kódiku “ARE ILI” moris iha Uma Lisan Uruhu’a Knu’a Ilmada, Adeia Wata Omar, Suku Fuat, Postu Administrativu Iliomar, Munisípiu Lautém, saudoza Sabina Madeira ho kódiku “ARE ILI” moris iha loron 2 Maiu 1970, ne’ebé mak moris maun ho alin hamutuk na’in 4.

Iha loron 1 Outobru 1986 saudoza Sabina Madeira ho kódiku “ARE ILI” hola mane João Madeira nu’udár soldadu FALINTIL, saudoza nia oan hamutuk na’in 13, (Francisca Madeira Saudoza, Alegria Madeira Pinto, Duarti Madeira, Angelino Madeira ,Maria Madeira, Marita Madeira, Arcanzo Madeira, Anito Madeira sei moris, Abilio Madeira, Azito Madeira, Juanito Madeira, Agostino Madeira no Francisca Madeira Matebian). Saudoza Sabina Madeira ho kódiku “ARE ILI” iha loron 7 Dezembru 1975 to’o loron 22 Novembru 1978 ne’ebé idade seí minoridade, ho nia Inan Aman ba konsentra iha Porotahou to’o tortura Matebian, iha fulan Setembru 1979 saudoza ho ninia familia tomák deside halai ba ai laran hodi kontinua luta ba libertasaun nasional.

Iha loron 20 Agostu 2011 Saudoza hetan desmobilizasaun iha Palásiu Governu Timor-Leste, iha loron 15 Maiu 2022 Saudoza hetan konvite husi estadu hodi tuir Jantar konfranternizasaun hamutuk iha Palásiu Nobre Lahane Dili, iha loron 16 Maiu 2022 Saudoza Sabina Madeira ho kódiku ARE ILI” simu Medalla Ordem de Timor-Leste iha Palásiu Prezidenti Nicolau Lobato Bairo Pite Dili. Iha loron 27 Maiu 2023 saudoza halo tratamentu husi infermeiru espesial husi nasional iha Sentru Saude Munisipiu Lautém, konsege detekta moras Pulmaun asma kronik no tuir baixa iha Hospital Lospalos durante semana ida ho balun. Iha loron 7 Juñu 2023, saudoza fila mai residensia atual Iliomar, kontinua programa tubercolozu, maibé iha loron 12 Setembru 2023 mais ou menus tuku 12 Meiodia Saudoza Sabina ho kodiku “ARE ILI” hakotu nia jornada moris iha mundu, iha uma residensia atual iha Fuat Iliomar.

Media AML

“Ita Nia Rekursus Floresta, Proteje Husi Ita Nia Liman”

Lospalos, 8 Stembru 2023,

Sua.Excia Administrador Munisípiu Lautém (AML), Sr. Domingos Sávio, partisipa lansamentu projetu distribuisaun Fugaun Tein Kualidade ho tema “Ita Nia Rekursus Floresta, Proteje Husi Ita Nia Liman”, atividade ne’e organiza husi parseiru Global Civic Charing, ne’ebé hala’o iha Sentru Kultura Lospalos.

Administrador Munisipiu Lautém reprezenta povu Lautém ageadese ba Nasaun Korea Sul no Kompaña SK liu husi Global Civil Sharing ne’ebe fo ona ajuda Fugaun Tein Kualidade ba komunidade Munisipiu Lautem atu evita eko- Sistema iha Munisipiu Lautem.

Superior Munsipiu Lautém rekomenda ba kompaña SK hodi servisu hamutuk ho Sekretariu Floresta halo sosialiazsaun ba komunidade sira para ba oin ita bele hetan benefisiu diak no informa mos ba Administrador Postu no Xefe Suku sira halo sosializasaun mos ba komunidade sira nunee sira utiliza Fugaun ho diak maske Tein ho Ai oituan maibe iha kualidade diak tanba evita Eko-Sistema.

Projetu distribuisaun Fugaun Tein Kualidade iha munisipiu Lautém nee faze primeiru ba Nasaun Timor-Leste liu husi sekretariadu Floresta no parseiru sira iha timor-leste. Kompaña SK forest hetan ona apoia makas husi governu Timor-Leste no Embaixada Korea do Sul iha Timor-Leste sei esforsu makas para bele resolve problema mudansa klimatikas no floresta Ai-Menus iha Timor-Leste. Distribuisaun Fugaun Tein Kualidade nee sei ba Munisipiu Territoriu Timor-Leste tomak durante tinan 5 nia laran. Projetu fugaun nee hanesan primeira perda ba projetu segundu faze hanesan reflorestasaun Ai-Makro no dezenvolve industria Ai-Kafe sei impaktu pojetu ba Timor-Leste iha futuru neebe furak.

© 2024 Lautem Muncipality Authority