Melio de Jesus

Hamutuk Lautém Forsa. Forsa Hamutuk Lautém Bele.

Melio de Jesus | Prezidente Autoridade Munisipal Lautém

"Hamutuk Lautém Forsa, Forsa Hamutuk Lautém Bele"

Hare Perfil
1. Jeografia

Lautém mak munisípiu  ida husi Timor-Leste, ne’ebé lokaliza iha parte este, ne’ebé halo fronteira ho Mar de Timor no Arafura Estreito (este), Mar de Timor (sul), Munisípiu Baucau no Munisípiu Viqueque (oeste) no Estreito do Wetar (norte). Munisípiu referido iha postu administrativu 6: Lospalos, Lautém, Iliomar, Luro, Tutuala no Loré, ne’ebé inklui 34 suku no Aldeia 151.
Demográfikamente, Lautém iha total de populasaun hamutuk ema nain 92,409 no densidade populasaun mak 36,90 ba área 1,816.7 km2. Grupu de populasaun ida ne’e, ko’alia lian: Tetun, Fataluku, Makasa’e, Makalero, Sa’ane, no Macoa.

2. Toponímia

Hanesan mós ho munisípiu seluk, Lautém mós iha signifikadu própriu ba naran munisípiu nian. Liafuan ne’e rasik nia orijen husi lian Fataluku ne’ebé kompostu husi liafuan rua: Lau + Tem/Teinu. Tuir istória haktuir katak, hori uluk beiala sira hanaran rai ne’e ho Lauteinu ou Lauteira, Lau signifika Tais no teinu/teira signifika Lulik.

3. Istória

Tuir istória, antes Portugues sira estabelese sira nian autoridade iha rai Lautém, iha ona autoridade tradisional ne’ebé ukun. Iha tinan 1698, Governu Portugues introdús sira nia autoridade, liu husi Governador António Coelho Guerreiro. Iha tinan ne’e, sira hahu halo intervensaun ba Autoridade tradisional sira iha Timor, inklui iha Lautém. Iha loron 20 de Abril de 1859, liu husi Governador Afonso de Castro estabelese 11 Distritu, Lautém mos sai hanesan distritu ida ho nia naran Distritu de Faturo no nia sede iha Lautém ne’ebé kompostu husi reinu Sarau no reinu Matarupa.   Liu tiha Segunda Guerra Mundial, Governador Oscar Ruas muda komandu militar ne’e transforma fali ba Circuscriação Civil ne’ebé kompostu husi postu administrativu Sivil Lospalos, Iliomar, Lautem Luro, Tutuala no Loré. Iha tempu okupasaun Indonésia, Lautém sai hanesan distritu no ikus mai sai hanesan munisípiu.

4. Klima

Em termos de klima, jeralmente klima iha Munisipiu Lautém hanesan ho munisípiu seluk iha Timor-Leste.  Durante fulan maiu to’o jullu, médiu udan mak udan dala rua por semana no durante fulan novembru to’o janeiru médiu udan sempre mai oras rua nia laran kada loron. Durante fulan agostu to’o outubru, klima manas no rai maran, sem udan. Klima médiu mak husi 23,6oC-31,8oC, ho klima ne’e aas to’o 38oC. Durante tempu bailoron, mota Raumoko, Ralailaba no Lagoa Ira-Lalaro hanesan fontes be’e mos.

5. Pontu Interese

Pontu interese husi Munisípiu  Lautém inklui “Jaco, Tasi Ibun COM, Lagoa Umunira, Pousada Tutuala, Lagoa Ira-Lalaro, no Ili-Kere-Kere.

Postu administrativu

  1. Servisu Munisipal Programa Nasional Dezenvolvimentu Suku (PNDS)

    Programa Nasionál Dezenvolvimentu Suku (PNDS) inisiativa ida hosi Governu Timor-Leste ne’ebé fó kbiit ba komunidade sira atu hili, halo dezeñu no harii projetus infraestruturas

  2. Serbisu Munisipal ba Protesaun Sivil no Jestaun Dezastre Naturais

  3. Serbisu Munisipal Apoiu ba Programa Nasional Dezenvolvimentu Suku

  4. Servisu Munisipal Agrikultura (SMA)

    Servisu Munisipal Agrikultura (SMA) DM.No.48/2016, 30 Setembru 1) Artigu 40: Missaun: assegura aplikasaun legislasaun nian no ejekusaun polítikas públikas no programas governamentais sira iha

  5. Servisu Munisipal Apoio (ONG & OC)

    Servisu Munisipal Apoiu Organizasaun Naun Govermental no Organizasaun Komunitária (SM Apoio ONG & OK) Diploma Ministerial (DM.No.48/2016, 30 Setembru) 1) Artigu 22: Missão: assegura

  6. Servisu Munisipal Finansas (SMF)

    Servisu Munisipal Finansa (SMF) DM.No.48/2016, 30 Setembru Artigu 10: Missaun, Integra iha dominu ba programasaun no ejekusaun orsamental, ba prestasaun kontas nian no kolesaun

Planu annual

Tinan Total proposta orsamentu Anexu
No data

Orsamentu Anual Alokadu

Tinan Orsamentu Alokadu
No data
Membrus

Kunhese membru konselhu sira

Melio de Jesus
Presidente da Autoridade Municipal de Lautém.
  • 78127008
  • meliodejesu.0818@gmail.com
Francisco dos Santos
Secretário Municipal de Administração e Finanças
  • 78066001
  • N/A
Tibursio dos Santos
Secretário Municipal do Planeamento, Investimento e Desenvolvimento Integrado
  • 77045676
  • N/A
Zeferino dos Santos Sequeira
Secretário Municipal dos Assuntos Sociais e Organizações Comunitárias
  • 77311650
  • N/A
Filipe Dias Quintas
Chefe Suco Fuiloro
  • N/A
  • N/A
Melio de Jesus
Presidente da Autoridade Municipal de Lautém.
  • 78127008
  • meliodejesu.0818@gmail.com
Francisco dos Santos
Secretário Municipal de Administração e Finanças
  • 78066001
  • N/A
Tibursio dos Santos
Secretário Municipal do Planeamento, Investimento e Desenvolvimento Integrado
  • 77045676
  • N/A
Zeferino dos Santos Sequeira
Secretário Municipal dos Assuntos Sociais e Organizações Comunitárias
  • 77311650
  • N/A
Aníbal Fernandes
Diretor do Serviço Municipal de Educação
  • N/A
  • N/A

© 2024 Autoridade Municipal Lautém